Tradicionalni pristup karijeri nas je naučio na to da se kroz obrazovanje pripremamo za svet rada - kada dobijemo posao, potrebno je samo da vertikalno napredujemo u jednoj kompaniji i izvesno je da ćemo u toj kompaniji biti do penzije. Međutim, takav model malo odgovara stvarnosti mnogih od nas. Moderni pristup karijeri nam ukazuje na mogućnosti da menjamo više poslova, vraćamo se u sistem obrazovanja i nakon zaposlenja i kontinuirano radimo na unapređivanju svojih veština.

Razlika u tradicionalnom i modernom pristupu karijeri odrazila se i na karijerno vođenje i savetovanje. I dalje među mnogima postoji uverenje da je karijerno savetovanje potrebno samo kada se pojedinci odlučuju za srednju školu, fakultet i/ili buduće zanimanje. Ipak, realnost je drugačija. S obzirom na velike promene kroz koje pojedinci prolaze tokom čitavog života, javlja se potreba i za kontinuiranom dodatnom podrškom u procesu upravljanja karijerom. Uzimajući u obzir promene kroz koje odrasli prolaze tokom svoje karijere, razumljivo je da sa zaposlenjem ne prestaje njihova potreba za podrškom u karijernom razvoju. Tokom tog procesa, ulogu pružaoca podrške, pored karijernih praktičara mogu obezbediti i zaposleni u oblasti ljudskih resursa.

Rezultati međunarodnog istraživanja, u kojem je učestvovalo 6 evropskih zemalja, uključujući Srbiju, pokazali su da i pored potrebe za tim, ovaj vid podrške zaposlenima ipak nije u dovoljnoj meri razvijen, naročito u malim i srednjim preduzećima. Kako bi se ovo pitanje dodatno istražilo iz perspektive samih karijernih praktičara i zaposlenih u ljudskim resursima, sprovedeno je i početno istraživanje u kojem je učestvovalo 27 praktičara – 16 zaposlenih u ljudskim resursima, od kojih većina radi u velikim kompanijama, i 11 karijernih praktičara iz sektora obrazovanja i zapošljavanja.

Postoje sličnosti kako svoju ulogu u podršci zaposlenima vide karijerni praktičari i zaposleni u ljudskim resursima

 Iako je cilj pružanja usluge isti, istraživanje je pokazalo da se uloge i oblasti u kojima deluju karijerni praktičari i menadžeri ljudskih resursa mogu razlikovati. Eksperti za ljudske resurse kao i karijerni praktičari smatraju svoju ulogu vrlo značajnom u domenu uključivanja novozaposlenih kao i u razvoju ličnih i socijalnih veština zaposlenih, ali razlike se mogu uočiti u vezi sa aktivnostima koje obavljaju.

Savetovanje u vezi sa unapređenjem karijere i savetovanje u vezi sa karijernim odlukama su aktivnosti za koje su anketirani karijerni praktičari rekli da to obavljaju često, za razliku od stručnjaka za ljudske resurse, koji su češće rekli da se bave razvojem kvaliteta i inovacijama. Eksperti za ljudske resurse svoju važnost posebno prepoznaju kada je reč o procesu regrutacije. Sa druge strane, karijerni praktičari su prepoznali svoju ulogu i prostor za delovanje u razvoju veština za upravljanjem promena kao i u razvoju stručnih znanja i veština.

 Pojedine grupe odraslih su retko prepoznati kao korisnici usluga karijernog vođenja i savetovanja

 U pogledu ciljnih grupa sa kojima rade, zaposleni u oblasti ljudskih resursa kao i karijerni praktičari relativno često u aktivnosti podrške karijernom razvoju uključuju osobe koje su nedavno zaposlene, osobe koje su prepoznate kao talenti i one koje se pripremaju za menadžerske pozicije, kao i pojedince koji su u riziku od dobijanja otkaza. Neki od ispitanika koji se bave ljudskim resursima, naveli su da realizuju usluge karijernog vođenja i savetovanja za osobe koje se vraćaju sa odsustva radi nege deteta.

Sa druge strane, osobe sa invaliditetom, stariji zaposleni  i zaposleni koji se pripremaju za penziju su ređe prepoznati kao grupe kojima je podrška u pogledu karijernog razvoja potrebna, bilo zbog toga što karijerni praktičari i zaposleni u ljudskim resursima nisu imali prilike da rade sa njima ili zbog toga što se oni ređe prepoznaju kao ciljna grupa za ovu grupu podrške. Slična je situacija i za osobe iz migrantske populacije.

U pogledu ovih rezultata uočen je sličan trend u zemljama u kojima je sprovedeno istraživanje (Grafikon 1). Međutim, oni ukazuju na to da pojedine grupe zaposlenih nisu prepoznati ni od strane karijernih praktičara ni od strane zaposlenih ljudskih resursa kao osobe kojima je važno pružiti dodatnu podršku u kontekstu karijernog razvoja, te da je tim grupama pristup uslugama karijernog vođenja i savetovanja verovatno ograničen. Zbog toga je važno da se različitim merama posebno posveti pažnja njihovom uključivanju u postojeće usluge karijernog vođenja i savetovanja ili razvoja novih usluga namenjenih njima. Takođe, teme rada sa osetljivim grupama zaposlenih bi se mogle uključiti u okviru stručnog usavršavanja zaposlenih u ljudskim resursima i karijernih praktičara.

 Saradnja i povezivanje karijernih praktičara i zaposlenih u ljudskim resursima se već odvija u određenoj meri, ali je važno da bude unapređena

 U ovom trenutku, neki stručnjaci za ljudske resurse navode da u određenim prilikama aktivno sarađuju sa stručnjacima za karijerno vođenje, iako to nije čest slučaj. S druge strane, većina karijernih praktičara koji rade u ovoj oblasti navode da komuniciraju sa zaposlenima u ljudskim resursima u kompanijama i da aktivno sarađuju sa njima.

Pojedini karijerni praktičari izrazili su potrebu za produbljenom saradnjom sa kompanijama i pristupom primerima dobre prakse i resursa u oblasti pružanja podrške razvoju karijere zaposlenima, kako na nacionalnom, tako i na međunarodnom nivou. Slično tome, stručnjaci za ljudske resurse koji su učestvovali u anketi takođe vide važnost savetovanja u karijeri i koristi od saradnje sa predstavnicima profesionalnih institucija ili nezavisnim stručnjacima iz oblasti karijernog vođenja i savetovanja.

 Ka daljem razvoju usluga karijernog vođenja i savetovanja odraslih

 Istraživanje koje je sprovedeno, iako manjeg obima, daje početnu osnovu za bavljenje važnom temom u oblasti karijernog vođenja i savetovanja odraslih, koja do sada nije bila u velikoj meri predmet analize - a to je podrška karijernom razvoju zaposlenih u kompanijama. Inicijalni rezultati ukazuju na to da ova podrška nije u velikoj meri prisutna. Pojedine značajne aktivnosti se sprovode, ali nisu sve grupe zaposlenih često uključene u njih. S obzirom na to da je inicijalno istraživanje uključilo velike kompanije, može se pretpostaviti da je situacija u malim i srednjim preduzećima još nepovoljnija. Pa ipak, karijerni praktičari, kao i zaposleni u ljudskim resursima koji su učestvovali u istraživanju prepoznaju potrebu za pružanjem ovog vida podrške, kao i za međusobnom saradnjom koja bi tu podršku učinila još kvalitetnijom, što je dobra osnova za buduće aktivnosti u ovoj oblasti.

 Više informacija o istraživanju dostupno je u okviru  Izveštaja o trenutnim potrebama i praksi u oblasti karijernog vođenja i savetovanja i upravljanja ljudskim resursima, koji sadrži podatke o aktuelnom sprovođenju usluga pružanja karijerne podrške odraslima. Istraživanje je sprovedeno u okviru projekta „Connect - Povezivanje karijernog vođenja i savetovanja i razvoja ljudskih resursa u kompanijama kroz visoko obrazovanje i obuke“. Cilj projekta je povezati karijerno vođenje i savetovanje sa jedne strane i razvoj ljudskih resursa u kompanijama sa druge strane kroz visoko obrazovanje i obuke u praksi. Dodatne informacije su dostupne na veb-sajtu projekta https://connect-erasmus.eu.