U petak, 15. decembra, u Novoj Varoši održana je konferencija pod nazivom „Dobra energija Zlatiborskog okruga“ kao početak izrade regionalnog energetskog plana. Konferenciju su organizovale Beogradska otvorena škola i RES fondacija u saradnji sa Regionalnom razvojnom agencijom Zlatibor, u cilju okupljanja aktera važnih za lokalnu energetsku politiku Zlatiborskog okruga.

Energetska efikasnost, biomasa kao glavni energetski potencijal regiona, održivo upravljanje i umrežavanje svih elemenata proizvodnog ciklusa dobre energije – bile su teme konferencije. Pred predstavnicima opština Zlatiborskog regiona, organizacija civilnog društva i privrednog sektora Konferenciju su otvoriili gospodin Dimitrije Paunović, načelnik Zlatiborskog upravnog okruga i gospodin Radoslav Vasiljević, predsednik opštine Nova Varoš. U uvodnim obraćanjima istakli su značaj racionalnog i održivog upravljanja energijom na lokalnom nivou, kao i potencijale za korišćenje obnovljivih i lokalno dostupnih izvora energije u Zlatiborskom okrugu. Kao primer značaja i potencijala za uštede u opštinskim budžetima, gospodin Vasiljević je naveo da je Nova Varoš tokom prethodne zime bila prinuđena da potroši blizu milion dinara za energente, usled izuzetno niskih temperatura.

Aleksandar Macura, programski direktor RES fondacije, istakao je važnost umrežavanja i deljenja resursa između svih aktera kao veoma važan korak u održivom upravljanu energijom. Ovakav pristup omogućiće svim jedinicama lokalne samouprave, pa i onima koje ne raspolažu resursima i kapacitetima, da uspostave energetski menadžment na svojim teritorijama, ostvare značajne uštede u svojim budžetima, smanje stopu energetskog siromaštva a svojim građanima pruže komfornije, zdravije i kvalitetnije uslove za život.

Beogradska otvorena škola, u okviru svog dugogodišnjeg rada u Zlatiborskom regionu, prepoznaje potencijal ovog kraja za unapređenje energetske efikasnosti i upotrebu dobre, lokalno dostupne i bezbedne energije. Mirjana Jovanović, iz Beogradske otvorene škole, ilustrovala je posvećenost regiona upravljanju energijom činjenicom da su gotovo sve jedinice lokalne samouprave koje su obveznici sistema energetskog menadžmenta ili imenovale energetskog menadžera ili su pri kraju tog procesa. Sa druge strane, na republičkom nivou manje od petine jedinica lokalne samouprave su ovaj proces završile.

Slavko Lukić, direktor Regionalne razvojne agencije Zlatibor, ukazao je prisutnima na potencijal upravljanja energijom kao pokretač lokalne ekonomije. Iznosi koje gradovi i opštine svake godine daju za uvozne energente stvaraju spoljno-trgovinski deficit regiona. Ukoliko se umesto mazuta, ugalj i uvoznog gasa pređe na lokalno dostupnu biomasu, ova sredstva ostajala bi u lokalnoj ekonomiji i bila bi oslobođena za neke druge namene koje bi unapredile uslove života građana. Osim ove, ukazao je i na zdravstvene benefite ovakvog pristupa, jer bi veća upotreba biomase smanjila potrošnju najprljavijih fosilnih goriva koja svake godine tokom grejne sezone izazivaju drastično zagađenje vazduha i narušavaju zdravlje građana.

Nikola Vujović i Željko Zečević, energetski menadžeri Vrbasa, predstavili su dostignuća njihovog sistema energetskog menadžmenta koji su uspostavili još 2009. godine. Ukazali su na značaj prikupljanja podataka o potrošnji, uspostavljanja pouzdane i ažurne baze podataka i planiranja energetskih mera u privlačenju sredstava iz inostranih fondova za projekte energetske efikasnosti. 

Vojo Đoković, energetski menadžer Užica, najavio je buduće planove i rešenost Užica da nastavi i unapređuje svoju politiku energetske efikasnosti. Đoković je takođe ukazao na izuzetan problem koji Užice ima sa lokalnim zagađenjem vazduha usled velikog broja ložišta i topografije reljefa i brojne zdravstvene probleme koji građani imaju zbog toga. 

Saša Vasilić, zamenik predsednika opštine Priboj, predstavio je rezulate ove opštine na polju energetske efikasnosti i obnovljivih izvora energije. Među najznačajnijim projektima naveo je prelazak grejanja 4 javne zgrade na biomasu i zamenu svetiljki javne rasvete energetski efikasnom LED rasvetom. Na ovaj način Opština je uštedela oko 6 miliona dinara za električnu energiju  za godišnje potrebe javne rasvete, smanjene su emisije CO2 za oko  500t godišnje, smanjeno je zagađenje vazduha, otvorena su nova zelena radna mesta. Vasilić je predstavio i buduće planove Opštine i izrazio opredeljenost opštine Priboj da bude energetski nezavisna opština, koja koristi  lokalno dostupnu, pristupačnu i čistu energiju.

Đorđe Marić, šumarski inženjer, predstavio je rezultate istraživanja o efikasnosti potrošnje drvne biomase u domaćinstvima Zlatiborskog okruga, koje je sproveo GIZ. Istraživanje je pokazalo da oko 90% domaćinstava u regionu koristi biomasu kao energent, ali da je efikasnost potrošnje vrlo upitna. Osnovni razlozi za to su u neefikasnim uređajima, neblagovremenoj nabavci i neadekvatnoj pripremi ogrevnog drveta. 

Miloš Radojević, viši savetnik za životnu sredinu u RRA Zlatibor, najavio je izradu regionalnog Akcionog plana za održivu klimatsku i energetsku politiku u Zlatiborskom regionu, prema modelu Pakta gradonačelnika (SECAP – Sustainalbe Energy and Climate Action Plan, Covenant of Mayors). Neke od aktivnosti su rad na izradi regionalnog strateško-planskog dokumenta, uspostavljanje regionalnog energetskog menadžmenta i uspostavljanje Regionalne radne grupe za energetiku Zlatiborske oblasti. 

Konferencija “Dobra energija Zlatiborskog okruga” održana je u sklopu aktivnosti Mreže dobre energije u organizaciji Beogradske otvorene škole, RES fondacije  i Regionalne razvojne agencije Zlatibor, uz podršku Fondacije Hajnrih Bel i Fonda Braće Rokfeler. 

Reportažu TV Forum iz Prijepolja o konferenciji "Dobra energija Zlatiborskog okruga" možete pogledati OVDE

Autor fotografija: Beogradska otvorena škola